یوز پلنگ ایرانی (Acinonyx jubatus venaticus)
1 بازدید
دکتر رضا مقدسی 59 دنبال کننده یوزپلنگ آسیایی (به انگلیسی: Asiatic cheetah) یا یوزپلنگ ایرانی (به انگلیسی: Persian cheetah) (نام علمی: Acinonyx jubatus venaticus) یک زیرگونهٔ در بحران انقراض از یوزپلنگ است و بر اساس برآوردها در سال ۱۳۹۹ تنها 12 قلاده از آن در ایران شناسایی و دارای شناسنامه بودند.[۳][۴][۵]در حال حاضر این یوز به عنوان نمادی در لباس تیم ملی فوتبال ایران است. از سال ۱۳۹۰ پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی شروع شده است.اکنون 20قلاده یوز پلنگ ثبت شده در ایران وجود دارد این جانور در مناطق بیابانی در سطح منطقه زندگی می کرد و سال هاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد. نتایج تحقیقات در سال ۱۳۹۹، نشان می دهد که بین ۱۰ تا۲۰ قلاده یوزپلنگ در مناطق حاشیهٔ کویر مرکزی از جمله توران، نایبندان، دره انجیر و میاندشت وجود داشته باشد. این تخمین نتیجه نقشه برداری زمینی است که توسط بیش از ۱۲۰۰۰ دوربین دید در شب که در مکان های مختلف کار گذاشته شده بود.[۶] یوزپلنگ آسیایی زمانی در مناطق وسیعی از آسیا از شبه جزیره عربستان و خاور نزدیک تا منطقه خزر، قفقاز جنوبی، بیابان قزل قوم و هند پراکنده بود،[۷] اما در حال حاضر در فهرست جانوران در آستانه انقراض اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت قرار دارد و منحصر به نواحی دور افتاده ای در بیابان های مرکزی ایران شده است. آخرین گزارش مستند از یوزپلنگ در هندوستان به سال ۱۹۷۴ بر می گردد. از آن زمان به بعد، یوزپلنگ به سرعت از سرتاسر قلمرو خود ناپدید گردید. ایران از دههٔ ۱۹۷۰ به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ های آسیایی شناخته شده است.[۸][۹] یوزپلنگ آسیایی بین ۳۲ تا ۶۷ هزار سال پیش، از جمعیت یوزپلنگ ها در آفریقا جدا شد.[۱۰] در زمان حکومت بریتانیا بر هند، آن را پلنگ شکار می نامیدند. این نام، برگرفته از یوزهایی بود که به تعداد زیاد توسط خانوادهٔ سلطنتی هند در اسارت نگهداری می شدند تا برای شکار آنتلوپ های وحشی از آن ها استفاده کنند.